هنوز دبیرستانی حساب می شدیم، فرق معلم با استاد را نمی فهمیدم، خدایی فرق معماری با عمران را هم. می گفتند آتلیه یاد عکاسی می افتادیم. گشته بودیم از اعماق وبلاگ ها نام چند تا معمار قوی دست اجنبی را استخراج کرده بودیم و حفظ، به انظمام چند تعریف قلمبه سلمبه از معماری، هنر به خدمت انسان در آوردن فضا. تکلیفمان را شب به شب می نوشتیم و صبح به صبح می بردیم پیش استاد تا با یک بار مصرف 0.3 یونی پینیش دور اشکالاتش خط بکشد. همه مان ساده دل بودیم، خطوط راست و طولانی می کشیدیم، طولی نکشید که دل پیچه گرفتیم، نقش و نما می کشیدیم.

یک بار مصرف 0.3 یونی پین مشکی

برای پروژه ی پایان ترم استاد ترسیم با راپید یک بار مصرف را ممنوع کرده بود ،ما که طعم ترسیم راحت با راپید یک بار مصرف 0.3 یونی پین مشکی را چند باری چشیده بودیم، سرپیچی کردیم، یعنی داشتیم فرق مدرسه و دانشگاه و استاد و معلم را در خود نهادینه می کردیم. به قدری تفاوت ها در ما نهادینه شد که فرق پلاتر و پرینتر را و رو انداختن را هم، همان ترم اول استادانه آموختیم. یاد گرفتیم که حتما لازم نیست یک نما را چهار نفر بکشند و یک پلان راهم چهار نفر و یک مقطع را هم و یک دی تیل را، بلکه می شود یک پلان را یک نفر4 بار و یک نما را یک نفر و یک مقطع را و یک دی تیل. به هر حال جواب 4 پروژه است که ارائه می شوند.

پلاتر رنگی canon مدل cp450

کاغد کالک را برای ابعاد بزرگ متری می خریدیم و تکه تکه می کردیم. رسم روی کالک دردسر های خودش را داشت. اواخر ترم 2 بود که فهمیدم می توان نقشه را با اتوکد کشید و روی کالک هم مثل کاغذ معمولی پلات گرفت و جزئیات و نوشتار را با دست اضافه کرد و بعد هم با خودت بگویی چقدر تمیز کشیدم، از پلاتر تمیز تر!!!

Autodesk Autocad 2009 architecture mode

از سر توهم خود طراح بزرگ بینی خط های روشنفکرانه و پست مدرن نمایانه روی هر پارس و پوستی ای می کشیدیم. یک اتود 2 میل یا 5میل خریده بودیم و آه عجب چه ایده ای دادم بلغور می کردیم. به هر خط کج و معوج گوشه داری می گفتیم دیکانس و به هر خط کج و معوج منحنی هم می گفتیم فولد، تشخیص فولد یا دیکانس که سخت می شد انگ پرش کیهانی به خطوط بیچاره می زدیم. از این مکعب مستطیل های مدرن هم که می دیدیم پیف پیف می کردیم و خطوط را به عقب ماندگی و تحجّر محکوم می کردیم.

اتود زرشکی رنگ 2 میل میکرو

امروز اسم فلان معمار را شنیده بودیم و 4 تا عکس هم از کارش شاید دیده بودیم. روز بعد ظهر نشده چنان شلاق های نقد معمارانه بر فرم و عملکرد و ایده ی کارش می زدیم که کمر و گردن معمار بیچاره توی قبر کبود می شد. پشت در آتیله ایستاده بودیم و چشممان به در که بیرون نیاید فلان استاد ، تو روی سال پایینی راپید به دست از همه جا بی خبر می ایستادیم که، این بابا معلمت، اصلا نمی فهمد فرق دیکانس و فولد را. من برایش پرش کیهانی زده بودم، نمی فهمید حجم را. درحد آرت نوو هم درک ندارد و با تیغ آنقدر به جان کانسپتم افتاد که شد مدرن متاخر!

تیغOlfa  سی درجه با قاب فلزی

این قسمت تاریخ را فکر کنم بریده اند. در تاریخ نیامده است اما باید می آمده که شیخ ما معمارها روزی بر منبر مسجد امام شاید هم شیخ لطف ا... نشسته  بود و سخنان پر بهایی در جمع شاگردان می فرمود:

خدا رحمت کند شاعر شهیر را که می گفت، نه هر که سر بترشاد قلندری داند، خیر آقایان هر کس که ستونی راست کرد، دیواری چید، سقفی زد، طاق و تویزه ای گماشت، گنبد و گل دسته ای بر افراشت که معمار نیست. هر کس که قلمی برداشت و بر پوستینی بیت زجاجیه و برج مشیده ای نقش کرد معمار نیست، که معمار باید خدایی کند. معمار خالق است وباید مثل حضرتش روحش را، روح خودش را، در آفریده اش، در اشرف آفریده هایش بدمد. که باید روح آفریدیننده اش را که به راستی امانتی است پیش او تمام و کمال و بدون قل و غش در مخلوقش بدمد. روحی که آن را جلا داده و سیقل کرده نه روح مریض ومتشنج و مالیخولیایی. شکلی بدمد که اثری از خودش در آن نماند، انگار که امانتی را به مقصد رسانیده است. و خدا نیاورد روزی را که سر تراشیده ی ناقلندری این سلسله را قطع کند و روح حضرتش را بگیرد از ساخته اش، یا بدتر از آن روح به دام ابلیس افتاده ای را  بدمد در کالبد مجسم، که آن عمارت از پایبست ویران است. بسیار دیوار های راست هم بوده اند که به ثریا نرسیده اند، چه برسد به دیوار کج، که زاده ی روح چلاق است. اصلا، معمار باید نفسش حق باشد.

جماعت پا منبری تصدیق کردند: حق حق...

***

این متن نوشته شد تا هر جا زیر سقفی، هر چند حقیر، ایستادی و در مقیاس آفریدگارش گم شدی و دلت شکست و اشک در گوشه ی چشمت نشست، فاتحه ای بخوانی به روح معمار گم نامش که امانت را درست به مقصد رسانده است.

این متن نوشته شد تا هر برج مشیده و بیت زجاجیه ای دیدی که سازی جز ساز حضرتش کوک کرده بود، دور بایستی که آن عمارت از پایبست ویران است و دیر یا زود بر سر اهالیش فرو می نشیند.

این متن نوشته که اول روح خودت را فرم و جلا بدهی و وجود خودت را معماری کنی، شکلی که جز ذات دمیده شده در آن چیزی نمایان نباشد. و بعد قلم به دست بگیری.

این متن نوشته شد که بدانی قیداریسم سبک گم نامان است که چند و چونش را باید از قیدار امیرخانی پرسید.

این متن نوشته شد که بدانی فرقی بین یونی پین و میکرو و فبر کستل و canon نیست، که معمار باید نفسش حق باشد.

و اما ... امروز می خوام چند خط در مورد زنده دلا بنویسم

کسایی که کم پیدا می شن ولی وقتی پیدا می شن تا می تونی باید سعی کنی گمشون نکنی...

افرادی که هنوزم که همه با مصلحت و دو دو تا چهارتا و کلی چرتکه انداختن رفتار می کنن بی حساب کتاب از روی ندای دلشون جلو می رن...

افرادی که پناه همه ان حتی نامردا... کرمشون هیچ استثنایی تو کارش نیست...

افرادی که هر موقع بر می گردی پشتتن تا ته ته خط...

ادمایی که دلشون نمی یاد دل کسی رو بشکنن...

ادمایی که ستار العیوبن و محرم اسرار...

ادمایی که صفا از قیافه هاشون می باره...

ادمایی که بوی اخلاق و ادب می دن...

ادمایی که لوطی گری قیدار "شخصیت کتاب اقا رضا امیرخانی" رو دارن

ادمایی که تو دریای رفاقت غرق می شن ولی از پل نامردا عبور نمی کنن...

ادمایی که بوی مردونگی علی رو می دن...

ادمایی که کریمند عین امام حسن مجتی...

و شاهد حق اند عین سیدالشهدا...

 بهای نوشتن این متن سه شب نخوابیدن تا سحر و مطالعه رمان قیدار است ...

کتاب با داستانی قوی و گیرا و مطابق معمول عاشقانه آغاز می شود که مخاطب را برای لحظاتی میخکوب می کند . اما این همه داستان نیست و گیرایی داستان با نسبت مطالعه آن نسبت عکس دارد و گاها اغراق هایی که از سخاوت قهرمان داستان می شود کمی مخاطب را از داستان دور می کند و باعث سرد شدن قصه می شود .

در حین داستان گاها اتفاقاتی بی دلیل بوجود می آید که شان نزول خاصی ندارد و حکم پیام بازرگانی را برای داستان ایفا می کند . داستان گاهی اوقات حول یک ضرب المثل خاص می گردد و پرورش کتاب بوسیله ضرب المثل انجام می شود و نه قصه اصلی داستان .

صحنه های دیدارهای عاشق و معشوق بعد از فراق های طولانی اصلا خوب به تصویر کشیده نشده است . بطور مثال صحنه های دیدار صفدر و شهناز بعد از ده سال و در جایی دیگر قیددار و عقد کرده اش بسیار ضعیف و شاید پریشان به تصویر کشیده شده است . به همه این ها باید سیر سریع روایت گری دیدارهای عاشقانه را نیز افزود .

درست برعکس کتاب " بی وطن " یا به قول نویسنده کتاب " بیوتن " ؛ که در آن صحنه های عاشقانه بسیار پر حرارت و با دز معنویت بالا به تصویر کشیده می شود .

در بعضی از صحنه های کتاب قهرمان داستان به شدت از اسوه بودن در می آید و به اسطوره شبیه می شود ؛ به طوری که مخاطب برایش نمونه خارجی نمی تواند بیابد . مثلا در قسمتی از داستان که به ساخت بنا اختصاص دارد ، نوع و سبک پذیرایی هایی که انجام می شود ؛ به شدت پر اغراق و کشدار است .

صحنه هایی از دادگاه و صحنه هایی از درگیری قیددار با چند جوان مست ؛ آن طور که باید به رشته تحریر در نیامده است و در هر دو اغراق باعث شهید شدن داستان می شود .

بطور کلی کتاب داستان جالبی ندارد اما قهرمان داستان شخصیتی خاص و در خور تامل دارد .

نکته دیگری که به چشمم آمد این بود که انگار نویسنده کتاب برای نوشتن داستان کمی عجله داشته است و در بعضی از بخش ها و پاراگراف ها آن طور که باید وقت نگذاشته است .

به این نکته هم باید اشاره کرد که قیمت بالای کتاب دافعه ای قوی بین قشر مخاطب با این کتاب ایجاد کرده است .

درذیل نکات مثبت باید این چند نکته را برشمرد : داستان کتاب به خوبی از ارزش های فراموش شده جامعه ما صحبت می کند و تصویر سازی ذهنی مناسبی را برای مخاطب ایجاد می کند .

به نظرم مهمترین ویژگی کتاب این است که نقش اول داستان برخلاف نقش اول کتاب " بیوتن " سکولار نیست و احساس مسئولیتش نسبت به جامعه شدیدا حس می شود . اگر چه که خاستگاه منطق قهرمان سنت است .

یکی از نقاط کلیدی کتاب های امیر خانی نثر و واژگان حرفه ای آن است . این موضوع دقیقا در کتاب " از- به " همین نویسنده هم به چشم می خورد . در کتاب " از- به " اصطلاحات پروازی کاملا تخصصی به کار رفته است که مخاطب حس می کند واقعا نویسنده خلبان است . در رمان " قید دار " هم مخاطب همین حس را دارد که شاید نویسنده مدتی راننده بیایان بوده است .

بطور کلی رضا امیر خانی سبک سلوک خاصی را در کتاب هایش ارائه می کند که بسیار مازوخیستی است . یک دغدغه شدید درونی و یک غلیان ذهنی که معمولا با سکوت همراه است . این سکوت در کتاب " ارمیا " و شدیدا در کتاب " بیوتن " به چشم می آید و ارمیا در هر دو داستان در حال فرار از اجتماع است .

اگر مخاطب بعد از مطالعه کتاب بخواهد از کل کتاب یک نتیجه بگیرد این است که : قدم اول خوش نامی است ، قدم دوم بد نامی است و قدم آخر گمنامی است .

در نهایت باید بگویم : این کتاب انتظارات کسانی را که با سبک امیرخانی آشنا هستند را برآورده نمی کند اما برای کسانی که تازه رمان خواندن را شروع می کنند بسیار مناسب است و فضای ذهنی خوبی را برایشان تداعی می کند .

نوشته را با دو حسن خاتمه تمام می کنم :

-         1- کل رمان های امیر خانی شرف دارد به مجموعه سریال های آقای ضرغامی !! هر چه باشد با داستان های عمیقی که دارد مخاطب را سر پا نگه می دارد . و من به جای دیدن فیلم درپیت " خداحافظ بچه " ی آقای ضرغامی رمان امیرخانی را خواندم .

-         2- در کل شخصیت ارمیا بسیار بهتر از شخصیت قید دار است . ارمیای بچه بسیجی بهتر از قید دار لوتی صفت است .

والسلام ؛ عشق علیه السلام

همين جوري آدميزاد باد مي كند ! هر وقت ديدي برده اندت بالا و دارند بادت مي كنند،